hafız divanı tercüme

            


gazel /ﻏﺰل 1

اﻻ ﻳﺎ اﻳﻬﺎ اﻟﺴﺎﻗﻲ ادر ﻛﺎﺳﺎ و ﻧﺎوﻟﻬﺎ 
ﻛﻪ ﻋﺸﻖ آﺳﺎن ﻧﻤﻮد اول وﻟﻲ اﻓﺘﺎد ﻣﺸﻜﻞ ﻫﺎ
Ey   saki dolaştır kadehi 
Aşk kolay göründü  evvel ;sonra müşkiller çıktı
ﺑﻪ ﺑﻮي ﻧﺎﻓﻪاي ﻛﺎﺧﺮ ﺻﺒﺎ زان ﻃﺮه ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ 
ز ﺗﺎب ﺟﻌﺪ ﻣﺸﻜﻴﻨﺶ ﭼﻪ ﺧﻮن اﻓﺘﺎد در دلﻫﺎ
mis kokusu umuluyordu.sabah rüzgarı  dağıtacak zülüfleri 
Kıvrım saçlar yüzünden gönüller kan doldu.
ﻣﺮا در ﻣﻨﺰل ﺟﺎﻧﺎن ﭼﻪ اﻣﻦ ﻋﻴﺶ ﭼﻮن ﻫﺮ دم 
ﺟﺮس ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ دارد ﻛﻪ ﺑﺮﺑﻨﺪﻳﺪ ﻣﺤﻤﻞﻫ
Cananın konağında olmaz işret güveni 
"bağlayın yükleri" diye feryat ediyor  dellal
ﻪ ﻣﻲ ﺳﺠﺎده رﻧﮕﻴﻦ ﻛﻦ ﮔﺮت ﭘﻴﺮ ﻣﻐﺎن ﮔﻮﻳﺪ 
ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻚ ﺑﻲ ﺧﺒﺮ ﻧﺒﻮد ز راه و رﺳﻢ ﻣﻨﺰل ﻫ
"seccadeni  meye  bulaştır " derse pirin 
yol yordamdan habersiz kalmaz salik dediğin 
ﺷﺐ ﺗﺎرﻳﻚ و ﺑﻴﻢ ﻣﻮج و ﮔﺮداﺑﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺎﻳﻞ 
ﻛﺠﺎ داﻧﻨﺪ ﺣﺎل ﻣﺎ ﺳﺒﻜﺒﺎران ﺳﺎﺣﻞ ﻫﺎ
Gece karanlık,dalgalar korkutucu,girdap ürkütüyor.
Sahilde yaşayanlar nasıl haberi olur halimizden
ﻫﻤﻪ ﻛﺎرم ز ﺧﻮد ﻛﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﺎﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ آﺧﺮ 
ﻧﻬﺎن ﻛﻲ ﻣﺎﻧﺪ آن رازي ﻛﺰ او ﺳﺎزﻧﺪ ﻣﺤﻔﻞﻫﺎ
Bencillikten  çıktı adım kötüye,işim sarpa sardı 
meclis kurulmuş,bu sır nasıl gizli kalır oradan 
ﺣﻀﻮري ﮔﺮ ﻫﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻲ از او ﻏﺎﻳﺐ ﻣﺸﻮ ﺣﺎﻓﻆ 
ﻣﺘﻲ ﻣﺎ ﺗﻠﻖ ﻣﻦ ﺗﻬﻮي دع اﻟﺪﻧﻴﺎ و اﻫﻤﻠﻬ
huzur istiyorsan hafız ,kaybolma onun gözünden 
kavuştunsa  sevdiğine ,sat anasını dünyanın 


GAZEL /ﻏﺰل 2

ﺻﻼح  ﻛﺎر ﻛﺠﺎ و ﻣﻦ ﺧﺮاب ﻛﺠﺎ 
ﺑﺒﻴﻦ  ﺗﻔﺎوت ره ﻛﺰ  ﻛﺠﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ
İşim nasıl girer yoluna şans kim ?
Harap olmuş ben kim? Gör İşte farkı
           O yol nerey gider ?
           Bu yol nereye ?
دﻟﻢ ز ﺻﻮﻣﻌﻪ ﺑﮕﺮﻓﺖ و ﺧﺮﻗﻪ ﺳﺎﻟﻮس
ﻛﺠﺎﺳﺖ دﻳﺮ ﻣﻐﺎن و ﺷﺮاب ﻧﺎب ﻛﺠﺎ
Usandım manastırından ;riyakarlık hırkasından!
Meyhane nerde ? Saf şarap  nerde?
ﭼﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﺳﺖ ﺑﻪ رﻧﺪي ﺻﻼح و ﺗﻘﻮا را 
ﺳﻤﺎع وﻋﻆ ﻛﺠﺎ ﻧﻐﻤﻪ رﺑﺎب ﻛﺠﺎ
Salahın ,takvanın ne ilgisi  var rintlikle?
Vaaz dinlemek nerede ;rebap nağmesini dinlemek nerede!
ز روي دوﺳﺖ دل دﺷﻤﻨﺎن ﭼﻪ درﻳﺎﺑﺪ 
ﭼﺮاغ ﻣﺮده ﻛﺠﺎ ﺷﻤﻊ آﻓﺘﺎب ﻛﺠ
Ne anlar düşmanlar dost yüzünden ? sönmüş kandil nerede
parlak güneş nerde?
ﭼﻮ ﻛﺤﻞ ﺑﻴﻨﺶ ﻣﺎ ﺧﺎك آﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎﺳﺖ 
ﻛﺠﺎ روﻳﻢ ﺑﻔﺮﻣﺎ از اﻳﻦ ﺟﻨﺎب ﻛﺠ
Gözümüzüm ilacıysa eşiğinin toprağı;
nereye gidelim huzurundan sen söyle
ﻣﺒﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻴﺐ زﻧﺨﺪان ﻛﻪ ﭼﺎه در راه اﺳﺖ 
ﻛﺠﺎ ﻫﻤﻲروي اي دل ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺘﺎب ﻛﺠ
Görme sadece çenesinin çukurunu 
başka çukurlar var bu yolda 
nereye gidersin gönül böyle acele nereye?
ﺑﺸﺪ ﻛﻪ ﻳﺎد ﺧﻮﺷﺶ ﺑﺎد روزﮔﺎر وﺻﺎل 
ﺧﻮد آن ﻛﺮﺷﻤﻪ ﻛﺠﺎ رﻓﺖ و آن ﻋﺘﺎب ﻛﺠﺎ
geçti gitti vuslat zamanı ;hey gidi gönül ey gönül 
Ogamzeler nerde ? o çıkışmalar hani?
ﻗﺮار و ﺧﻮاب ز ﺣﺎﻓﻆ ﻃﻤﻊ ﻣﺪار اي دوﺳﺖ 
ﻗﺮار ﭼﻴﺴﺖ ﺻﺒﻮري ﻛﺪام و ﺧﻮاب ﻛﺠﺎ
Dostum ;uyku durak bekleme Hafızdan 
karar ne demek ? sabır nerede ? Uyku hani? 

gazel 3

اﮔﺮ آن ﺗﺮك ﺷﻴﺮازي ﺑﻪ دﺳﺖ آرد دل ﻣﺎ را
ﺑﻪ ﺧﺎل ﻫﻨﺪوﻳﺶ ﺑﺨﺸﻢ ﺳﻤﺮﻗﻨﺪوﺑﺨﺎرا ر
Şirazlı o dilber verse gönlümün muradını ?
yanağındaki hint benine bağışlarım Semerkant
ve Buhara'yı
ﺑﺪه ﺳﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻛﻪ در ﺟﻨﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻲ ﻳﺎﻓﺖ 
ﻛﻨﺎر آب رﻛﻦ آﺑﺎد و ﮔﻠﮕﺸﺖ ﻣﺼﻼ ر
Saki;şu olümsüzlük şarabını ver
Bulamazsın zira cennette Ruknabad ile gulgeşti musalla kenarını
ﻓﻐﺎن ﻛﺎﻳﻦ ﻟﻮﻟﻴﺎن ﺷﻮخ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﻬﺮآﺷﻮب 
ﭼﻨﺎن ﺑﺮدﻧﺪ ﺻﺒﺮ از دل ﻛﻪ ﺗﺮﻛﺎن ﺧﻮان ﻳﻐﻤﺎ را 
el aman cilveli şehir afetlerinden el aman !
Bırakmadılar gönlümde sabır;
döndüm han-ı yağmaya
ز ﻋﺸﻖ ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﺎ ﺟﻤﺎل ﻳﺎر ﻣﺴﺘﻐﻨﻲ اﺳﺖ 
ﺑﻪ آب و رﻧﮓ و ﺧﺎل و ﺧﻂ ﭼﻪ ﺣﺎﺟﺖ روي زﻳﺒﺎ را
Sevgilinin cemali muhtaç mı yarım yamalak aşkımıza?
Ne hacet bene ,rastığa ,allığa , yüz güzelliğine
ﻣﻦ از آن ﺣﺴﻦ روزاﻓﺰون ﻛﻪ ﻳﻮﺳﻒ داﺷﺖ داﻧﺴﺘﻢ
ﻛﻪ ﻋﺸﻖ از ﭘﺮده ﻋﺼﻤﺖ ﺑﺮون آرد زﻟﻴﺨﺎ ر
Hani artardı ya günbe gün Yusufun güzelliği,
Anladımki aşk ,iffetten edermiş Züleyha'yı
اﮔﺮ دﺷﻨﺎم ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ و ﮔﺮ ﻧﻔﺮﻳﻦ دﻋﺎ ﮔﻮﻳﻢ 
ﺟﻮاب ﺗﻠﺦ ﻣﻲزﻳﺒﺪ ﻟﺐ ﻟﻌﻞ ﺷﻜﺮﺧﺎ را
İster küfret, ister beddua ;duar ederim yine sana
Acı cevap ne yakışır.şeker gibi lal dudağa!
ﻧﺼﻴﺤﺖ ﮔﻮش ﻛﻦ ﺟﺎﻧﺎ ﻛﻪ از ﺟﺎن دوﺳﺖ ﺗﺮ دارﻧﺪ 
ﺟﻮاﻧﺎن ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ ﭘﻨﺪ ﭘﻴﺮ داﻧﺎ را
Söz dinle canımbenim;candan çok sever mesut gençler 
bilge pire kulak vermeyi .
ﺣﺪﻳﺚ از ﻣﻄﺮب و ﻣﻲ ﮔﻮ و راز دﻫﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﺟﻮ 
ﻛﻪ ﻛﺲ ﻧﮕﺸﻮد و ﻧﮕﺸﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﻜﻤﺖ اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎ را
Çlagıcıdan ,meyden dem vur
Arayıp durma feleğin sırrını.
Hikmetle çözen çıkmadı;
çıkmaycak zira bu muhammayı.
ﻏﺰل ﮔﻔﺘﻲ و در ﺳﻔﺘﻲ ﺑﻴﺎ و ﺧﻮش ﺑﺨﻮان ﺣﺎﻓﻆ 
ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻈﻢ ﺗﻮ اﻓﺸﺎﻧﺪ ﻓﻠﻚ ﻋﻘﺪ ﺛﺮﻳﺎ را
Hafız;bir gazel söyledin ki inciler deldin 
oku gel güzel güzel
Saçsın nazmına felek süreyya incilerini 


gazel 4
صبا به لطف بگو آن غزال رعنا را
که سر به کوه و بیابان تو داده ای ما را
lutfet saba,söyle o güzel ceylana;
sen düşürdün bizi çöllere,dağlara.
شکر فروش که عمرش دراز باد 
چرا تفقدی نکند طوطی شکرخارا؟
ömrü uzun olsun ,şu şekerci
neden uğramaz şeker çiğneyen papağana
غرور حسنت اجازت مگر نداد ای گل
که پرسشی نکنی عندلیب شیدا را
Gülüm ! Güzellik gururu mu izin vermeyen sana
sormaz oldun hiç aşık bülbülü 
به خلق و لطف توان کرد صید اهل نظر
به بند و دام نگیرند مرغ دانا را
Gönül erleri avlanır lutf ile iyi huyla
Akıllı kuş yakalanırmı ökseyle ,kapanla?
ندانم از چه سبب رنگ آشنایی نیست
سُهی قدان سیه چشم ماه سیما را
neden aşinalık havası yok,bilmem
selvi boylu,kara gözlü,ay yüzlülüerde ?
چو با حبیب نشینی و باده پیمایی
به یاد دار محبّان باد پیما را
oturmuşsun dostla ,çekiyorsun badeyi
çıkrma aklından avucu boş sevenleri 
جز این قدر نتوان گفت در جمال تو عیب
که وضع مهر و وفا نیست روی زیبا را
Güzelliğinde bulunur şu kusur ancak
olmaz güzellerde sevgi ile vefa 
در آسمان نه عجب گر به گفتهِ حافظ
سماع زهره به رقص آورد مسیحا را
şaşılırmı yerde Hafızın şiiri 
gökte zührenin şarkısı 
raksa getirise isayı

  

gazel/ 5

دل می رود ز دستم صاحبدلان خدا را
دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا

gönlüm elimden gidiyor, ey gönül sahipleri

ne yazıkki gizli sırlarım meydana çıkacak

کشتی  نشستگانیم ای باد شرطه برخیز
باشد که باز بینیم دیدار آشنا را

parçalandı gemimiz ,es ey güçlü rüzgar

olaki yine görürüz sevgilinin yüzünü

ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون
نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا

şu on günlük dünya bir efsane imiş

dostlara iyiliği fırsat say ey sevgili

در حلقه ی گل و مُل خوش خواند دوش بلبل
هاتَ الصَّبوح هُبّوا یا اَیُّها السَّکارا

dün gece gül ve mey meclisinde bülbül ne güzel okudu

ey  sarhoşlar   sabah oldu için uyanıklık şarabını 

ای صاحب کرامت شکرانه ی سلامت
روزی تفقدی کن درویش بینوا را

ey cömert insan selametin şükranesi olarak

bir gün   sor yoksul dervişin halini 

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا

iki alemin huzuru iki kelimedir

dostlarla muhabbet düşmanı idare et

در کوی نیک نامی ما را گذر ندادند
گر تو نمی پسندی تغییر ده قضا را

iyilerin sokağına bizi almadılar 

eğer sen beğenmiyorsan değiştir yazgımızı

آن تلخوش که صوفی اُمُّ الخبائثش خواند
اَشهی لَنا و اَحلی مِن قِبلهِ العُذارا

o acı su bütün kötülüklerin anası dedi sufi

güzelleri öpmekten daha tatlı gelir bana

هنگام تنگدستی در عیش کوش ومستی
کاین کیمیای هستی قارون کند گدا را

darlık zamanı iyi yaşamaya bak, iç şarabını

zira bu varlık kimyası,bineva olanı karun yapar

سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد
دلبر که در کف او مومست سنگ خارا

serkeşlik yapma aman  mum gayretinden yanıp erir

dilber ki avucundaki taşı mum eder

آیینه سکندر جام می است بنگر
تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا

mey kadehi iskenderin aynasıdır sana

sana gösterir dara nın mülkünü 

ترکان پارسی گو بخشندگان عمرند
ساقی بده بشارت پیران پارسا را

farsça konuşan güzeller insan ömrüne ömür katar.

haydi saki ;zahit rintlere müjde ver

حافظ به خود نپوشید این خرقه می آلود
ای شیخ پاک دامن معذور دار ما را

hafız boşuna giymedi meye bulanmış şu hırkayı

ey eteği pak olan şeyhim, gel, mazur gör beni

çalışmalarımız devam etmektedir